در چهارمین «کافه محفل» تشریح شد: مفهوم کسب و کار اجتماعی در اقتصاد اسلامی

به گزارش روابط عمومی سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور، در ابتدای این نشست، هادی اسدی، کارشناس ارشد صنایع و کارشناس حوزه استارت آپ که مدیریت این نشست را بر عهده داشت، اظهار کرد: البته مطالعات بنده میان‌رشته‌ای است، چون معتقدم باید میان رشته‌ای عمل کرد تا بتوان در زندگی موفق بود.

وی افزود: بنده در حوزه استارت‌آپ هم فعالیت دارم و همچنین با چند واحد جهاد دانشگاهی از جمله زنجان و ارومیه همکار هستم.

خانم نصیری، کارشناس زبان ژاپنی نیز اظهار کرد: بنده تمایل دارم در مورد یک ایده قرآنی که در جلسه قبل مطرح شد فعالیت کنم. ما شرکتی به نام سوغات ایرانی داریم که در حوزه محصولات غذایی فعالیت می کند. همچنین این ایده را دارم که رستورانی تاسیس کنیم تا برای بیماران دیابتی، غذای مخصوصی را فراهم کند.

فریبرز نوری، دانشجوی رشته مواد غذایی در ادامه ضمن معرفی خود گفت: شغل بنده در زمینه پرنده زینتی است. امروز ایده خاصی ندارم و صرفا برای یادگیری مطالب جدید در این نشست حضور پیدا کرده ام.

دولتی، مدیر داخلی موسسه فرهنگی قرآنی اسوه تهران نیز اظهار: موسسه ما یک، موسسه فرهنگی و قرآنی است و بنده هم تمایل دارم یک فروشگاه اینترنتی در حوزه عفاف و حجاب تاسیس کنم.

هادی اسدی، کارشناس استارت آپ در ادامه بیان کرد: فرض کنید با مبنای کسب و کار قرآنی می‌خواهیم یک مدل کسب و کار ایجاد کنیم. آیا کسی از شما ایده‌ای دارد؟

اسماعیلی کارشناس DBA در ادامه یادآور شد: حمایت مالی می‌تواند از سوی مراکز رشد صورت گیرد، چراکه کارآفرینان را تأمین مالی می‌کند. مهم‌ترین نکته در این زمینه این است که باید ابتدا در بخش‌های مختلف نیازسنجی شود و مشکلات، عوامل و تصمیم‌گیرندگان و همچنین نیازها شناسایی شوند.

وی اظهار کرد: یکی از دلایل شکست پروژه‌ها این است که تخصیص منابع به درستی صورت نمی‌گیرد. باید در پروژها، برنامه وجود داشته باشد و بخشی از منابع به عنوان منابع ثابت در این مجموعه استفاده شود. البته می‌توانیم منابع دیگر را دخیل کنیم تا تعادل لازم را برقرار کنند.

اسماعیلی گفت: اگر منابع یک پروژه به خوبی تأمین نشود، آن کار ابتر می‌ماند، بنابراین چنین منابع ثابتی باید تأمین و صرفا از آن استفاده شود، اما در صورت لزوم می‌توانیم منابع دیگر را به کار گیریم.

اسدی در ادامه بیان کرد: در اقتصاد، مقوله‌ای به نام ارزش افزوده وجود دارد. حال سؤال این است که آیا در کسب و کار قرآنی، ارزش افزوده قابل قبول است یا خیر؟ سؤال دیگر این است که اگر جنسی را از یک نفر به قیمت صد تومان بخریم و به صد و بیست تومان بفرشیم، آیا اقتصاد را درست می‌کند یا خراب می‌کند؟

این کارشناس کارآفرینی افزود: اگر آن بیست تومان، تولید ناخالص داخلی را افزایش دهد، منجر به رشد اقتصادی خواهد شد، در غیر این‌صورت منجر به افزایش تورم در اقتصاد کشور خواهد شد. درباره تسهیل‌گری حاصل از این عمل هم باید گفت که دو نفری که این مبادله بین آنها انجام می‌شود، به راحتی همدیگر را پیدا می‌کنند و امروزه هم سرعت این مبادلات بیشتر شده است. بنابراین برای دوری از تخریب در اقتصاد، باید حتما ارزش افزوده حاصل شود، در غیر این‌صورت چنین کسب و کاری، نه اقتصادی و نه قرآنی است.

وی با اشاره به کسب و کار اجتماعی یادآور شد: در کسب و کار اجتماعی به دنبال کسب سود نیستیم، بلکه صرفا هزینه‌های خودمان را تأمین می‌کنیم در غیراین‌صورت کسب و کار اجتماعی نیست.

وی اظهار کرد: اکثر کسب و کارهای قرآنی، کسب و کار اجتماعی هستند. در اقتصاد اسلامی، تورم صفر است، چراکه تمام کسب و کارها در این نوع از اقتصاد، اجتماعی هستند.

این کارشناس گفت: در اقتصاد کلان ثابت شده است که قیمت تمام شده کالا و محصول برابر است. چنین چیزی اثبات ریاضی دارد. درباره هزینه سرمایه هم باید بگویم که در زمان پیغمبر اسلام(ص)، ارزش با پول عجین بود، چراکه از طلا به عنوان پول استفاده می‌شد، بنابراین طلا هم ارزش خود را از دست نمی‌داد، اما امروزه که پول را بدون پشتوانه چاپ می‌کنند، همین مسئله باعث می‌‌شود که ارزش پول از بین برود.

اسدی درباره دلایل موفقیت ژاپن بیان کرد: ژاپنی‌ها یاد گرفته‌اند بهره‌وری خود را از میزان تورم بالاتر نگه دارند، بنابراین تورم در کشور آنها منفی است. تورم هرگز مثبت نشده است و این به دلیل بهره‌وری بالا در آنجاست.

این کارشناس کارآفرینی افزود: در اقتصاد قرآنی دائما از بهره‌وری صحبت می‌شود. قرآن می‌گوید بهره‌وری برخی از فعالیت‌ها را دو برابر می‌کنم. هارمونی نظام طبیعت هم همین است و به آن برکت می‌گویند. اساسا برکت بدین معنا است که یک دانه بکاریم و هفتاد دانه برداشت کنیم.

وی افزود: حداقل قابل قبول در یک کسب و کار اجتماعی باید این‌گونه باشد که درآمد و هزینه برابر باشد و در واقع بده و بستان برابر باشند، نه اینکه محصول را با قیمت گران‌تر بفروشیم.

در ادامه این کافه محفل، اسماعیلی، کارشناس DBA بیان کرد: اقتصادی که شما بیان کردید، اقتصاد نرمال است، اما به نظرم اقتصاد کامل، اقتصاد رو به رشد است. مسئله دیگر در مورد کسب و کار است که البته به نظرم واژه درست، کار و کسب است. برای انجام کسب و کار باید حتما سود و ارزش افزوده وجود داشته باشد و در واقع ارزش‌آفرینی باید نه برای تولید‌کننده، بلکه باید برای مصرف‌کننده باشد. این مهم‌ترین نکته‌ای است که باید در کسب و کار قرآنی مورد توجه قرار دهیم.

این کارشناس DBA گفت: علت پرداخت سود در قبال کالا و خدمات این است که اگر برای مثال شخصی برای خرید دارو، پولی را پرداخت می‌کند، سودی را هم دریافت کرده است. این هم نکته‌ای است که باید در اقتصاد قرآنی مورد توجه قرار گیرد. بنابراین باید نگاه خود به این نوع کسب و کارها را تغییر دهیم.

وی ادامه داد: تعریف پول، نوعی ارزش است که شکل آن به مرور زمان تغییر کرده است. این سود عمدتا در فعالیت‌های تجاری وجود دارد، اما در کسب و کارهای اعتقادی، سود نداریم، بلکه صرفا ارزش وجود دارد. و این ارزش هم می‌تواند تقویت‌کننده اقتصاد باشد.

اسماعیلی افزود: اگر به انتشاراتی‌ها سری بزنید، حتی کتاب قرآن را هم می‌فروشند، چراکه باید هزینه‌های آنها هم تأمین شود و افراد هم با خواندن قرآن به آرامش می‌رسند و در واقع ارزشی را کسب کرده‌اند. بنابراین بهتر است قبول کنیم در کسب و کارهای تجاری، سود وجود دارد.

اسدی، کارشناس استارت آپ اظهار کرد: اکنون دولت‌ها در بسیاری از کشورها در حال هزینه هستند تا مردم وطن‌پرست باشند. چنین کسب و کاری سودی برای دولت ندارد، بلکه اقدامی اجتماعی است. اسلام هم گفته است باید خمس، زکات و مالیات پرداخت کنید. در کشورهای اسلامی و براساس دستور اسلام، باید تعادل به سمت زیاد پول درآوردن نباشد، بلکه باید بخش زیادی از درآمد به عنوان مالیات پرداخت شود. با چنین اقداماتی در درازمدت، فاصله طبقاتی کاهش پیدا می‌کند.

وی افزود: در چهل سال گذشته تاکنون کسی چنین مدلی را کشف نکرده است، بنابراین ما که در این حوزه فعالیت می‌کنیم، باید از حوزه و دانشگاه به مطالبه‌گری در این زمینه بپردازیم.

اسدی در ادامه از حاضران خواست به معرفی ایده‌های خود بپردازند.

دولتی، مدیر داخلی موسسه فرهنگی قرآنی اسوه تهران، در ادامه این کافه محفل گفت: بحث ما در مجموعه‌ای که فعالیت می‌کنیم، این است که چون فعالیت قرآنی و فرهنگی داریم و بودجه دولتی نداریم، بنابراین باید به فکر درآمدزایی شخصی باشیم که بتوانیم از طریق یک فروشگاه اینترنتی که اتفاقا دغدغه فرهنگی و مذهبی هم دارد به درآمدزایی برسیم تا اقدامات هزینه بر خود را پوشش دهیم و حقوق کارمندان مجموعه را هم پرداخت کنیم.

وی ادامه داد: این فروشگاه، هم‌اکنون ایجاد شده است، اما همچنان نقصان‌هایی در مورد آن وجود دارد. اکنون برخی از محصولات را خودمان تولید می‌کنیم. البته اصلا اعتقاد نداریم که باید همه محصولات را خودمان تولید کنیم، بنابراین بخشی از کارها را برون‌سپاری کرده‌ایم.

اسماعیلی در ادامه گفت: برای افزایش فروش باید مخاطب‌شناسی و محصول‌شناسی صورت گیرد. باید نیازهای مخاطب را در نظر گرفت و براساس این نیازها اقدام به تولید محصول کرد. از سوی دیگر باید بتوانیم از طریق ابزارهایی همانند شبکه‌های اجتماعی، اقدام به معرفی محصول و بازاریابی برای آن کنیم.

هادی اسدی، کارشناس کارآفرینی نیز بیان کرد: بسیاری از روش‌های تبلیغاتی و فروش ما تکراری است. بنابراین هر کس می‌خواهد فروشگاهی بزند که به سود برسد، باید مدل کسب و کار وی با سایر مدل های کسب و کار متفاوت باشد. در زمینه کسب و کارهای اسلامی و قرآنی هم همین‌گونه است.

اسدی ادامه داد: ما در اقتصادمان در حوزه مدل‌های کسب و کار استارت‌آپی دارای کمبود هستیم. در حالی که در این مدل‌ها، هم به سود می‌رسیم و هم اینکه مشتریان خوبی پیدا می‌کنیم. 

وی در جمع‌بندی مطالب این کافه محفل گفت: از همه شما که در این کافه محفل حضور پیدا کردید، سپاسگزارم. هدف ما خلق پول یا خلق اعتبار نیست، بلکه می‌خواهیم خلق ارزش کنیم. از نظر اقتصاددانی به نام استنلی دیویس، باید نود و نه برابر کالایی که به کسی می‌فروشیم، به وی خدمت ارائه دهیم. متاسفانه چنین روشی در ایران انجام نمی‌شود.

این کارشناس حوزه استارت آپ در پایان تاکید کرد: ما باید برای کسب و کار قرآنی بتوانیم نود و نه خدمت به شخصی بدهیم تا بتوانیم کالای خود را به وی بفرشیم. این کار سختی است، اما اگر به نتیجه برسد بسیار عالی خواهد شد.