گزارش اجمالی از فعالیت ۴۰ مؤسسه قرآنی ـ مردمی کشور/
چله‌نشینی «با یاوران وحی» در ایکنا
به گزارش روابط عمومی سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور؛ در راستای رسالت این خبرگزاری تخصصی در اشاعه فرهنگ قرآنی، ادامه همراهی و حمایت چندساله ایکنا از مؤسسات خودجوش مردمی، بیان دغدغه‌های مؤسسات و معرفی و تجلیل از مؤسسان این مراکز، سلسله نشست‌ها و جلساتی از اسفندماه سال ۱۳۹۵ با عنوان «با یاوران وحی» برگزار شد.
همچنین این نشست‌ها عموماً با حضور مدیرعامل و یا مدیر اجرایی مؤسسه و با اهدافی چون؛ معرفی، تبیین اهداف و ترسیم چشم‌انداز فعالیت مؤسسه و بیان میزان حمایت مسئولان و دستگاه‌های قرآنی از فعالیتهای مردمی، برپا شد.
به بهانه رسیدن تعداد این نشست‌ها به عدد چهل، گزارش جمع‌بندی از کل مباحث، به صورت اجمالی ارائه می‌شود.
پیش از پرداختن به چهل نشست برگزار شده از همین‌جا از حضور این عزیزان در محل خبرگزاری ایکنا از سراسر کشور و قبول زحمت، کمال تشکر و قدردانی را داشته و برای این یاوران کلام وحی، آرزوی سلامتی و موفقیت داریم.
۱- معرفی مؤسسه زبان‌آموزی قرآن بشارت تهران که با حضور محمدحسن رزاق، مدیر این مجموعه برگزار شد. این مؤسسه فعالیتش را به صورت رسمی از سال ۱۳۷۸ با اخذ مجوز از سازمان تبلیغات اسلامی آغاز کرد. مؤسسه زبان آموزی قرآن، طرح بشارت را در راستای بکارگیری چهار مهارت برای زبان‌آموزی قرآن شامل شنیدن، خواندن، گفتن و نوشتن اجرا میکند، طرحی که برای اجرا تعاملی با دستگاه‌ها و نهادهای مختلف و آموزش و پرورش و حوزه علمیه شرق تهران و کانون‌های فرهنگی ـ هنری مساجد استان تهران داشته است.
۲- مؤسسه فرهنگی آموزش قرآن و تجوید میقات‌القرآن تهران، دومین مرکز مردمی بود که مخاطبان با حضور مرتضی مخملباف، مدیر آن با فعالیت‌هایش که به سال ۱۳۴۵ می‌رسد، آشنا شدند. این مؤسسه دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. این مؤسسه طبق هدفی که داشته است به دنبال قاری‌پروری نبوده است و از بدو تأسیس بنا بر تربیت معلم و مدرس قرآن داشته است، به گونه‌ای که تقریباً دوره چهارساله‌ای در نظر گرفته شده است تا فردی که وارد مؤسسه می‌شود و بخواهد از دوره‌ها فارغ‌التحصیل شود، باید این دوره را سپری کند، یعنی طی این بازه زمانی می‌تواند قرآن را آموزش دهد و به عبارت صریح‌تر به آموزش قرآن بپردازد. این مؤسسه دوره‌هایش را بدون دریافت شهریه‌ای برگزار میکند و دارای شعبی در شهر گلستان اسلامشهر، پاکدشت و ... است.
۳- مؤسسه مکتب‌القرآن استان تهرانسومین مؤسسه‌ای بود که با حضور سیدعبدالحسین متقی، مدیر مؤسسه و انسیه رضایی، معاون این مؤسسه به معرفی فعالیت‌ها و عملکردهایشان پرداختند. مکتب‌القرآن با سابقه ۲۸ ساله در عرصه فعالیتهای فرهنگی، آموزشی و قرآنی در سطح کشور تلاش و فعالیت میکند اما جامعه هدف این مؤسسه بیشتر قشر خردسال به دلیل تأثیرپذیری بیشتر آنها است، لذا آموزش آنها بیشتر متمرکز بر گروه‌های پنج و شش ساله است.
۴- در چهارمین جلسه این سلسله نشست به معرفی مؤسسه سادات تهران با حضور مهناز ناصری، مدیرداخلی آن پرداخته شد. مؤسسه‌ای که با وجود نوپا بودن اما در شمال تهران و از سال ۱۳۹۴ فعالیتش را با اخذ مجوز از سازمان تبلیغات اسلامی و با هدف تربیت قرآن‌آموزان در گروه‌های سنی مختلف به ویژه در گروه سنی کودکان و خردسالان آغاز کرده است البته در کنار آن نیز دوره‌هایی با موضوع روانشناسی و مشاوره برای بزرگسالان و همچنین دوره‌های آموزش قرآن و مکالمه و حفظ برگزار میکند.
۵- پنجمین نشست تخصصی «با یاوران وحی»، به معرفی مؤسسه مهد قرآن با حضور سیدمحمود چاوشی، مدیر این مؤسسه، محمود کریمی، معاون آموزش و عضو هیئت علمی مؤسسه، مسعود تهرانی‌فرجاد، معاون تخصصی کودک و نوجوان، محسن خیری، معاون امور استان‌ها، جواد فومنی‌الحائری، مدیر مهد قرآن استان تهران و رحمت‌الله سلمان ماهینی، مدیر روابط عمومی و مسئول پایگاه اطلاع‌رسانی پرداخته شد. مهد قرآن تنها مؤسسه‌ای بود که با حضور تمامی معاونین بخش‌هایش در این نشست حضور پیدا کرد و هر کدا به تفکیک بخش‌های مرتبط با خود را توضیح می‌دادند.
این مؤسسه حدود ۲۸ سال از سابقه فعالیتش می‌گذرد، مرکزی که فعالیتش از ۱۴ خرداد سال ۷۱ و با جلسه هفتگی قرآن که با عنوان «چهارده معصوم(ع)» در میدان خراسان و خیابان خراسان و با سخنرانی حجت‌الاسلام فومنی حائری برگزار می‌شد، آغاز شد.
مهد قرآن در نظام آموزشی‌اش پنج دوره حفظ شامل حفظ یک، سه، هفت و ۱۵ جزء و حفظ کل قرآن قائل است که هر قرآن‌آموزی که در کلاس‌های مهد قرآن شروع به حفظ قرآن میکند طبق آئین‌نامه داوری از او آزمون گرفته می‌شود و در صورت کسب حد نصاب قبولی مدرک آموزشی از دفتر مهد قرآن با امضای حجت‌الاسلام فومنی و مؤسس و پرهیزکار به عنوان رئیس هیئت علمی برای آنها اعطا می‌شود که همین موجب ارتقای سطح محفوظات دانش‌آموزان علاقه‌مند را فراهم میکند.
۶- مؤسسه قرآنی معجزه جاوید با مدیریت عقیل وطن‌دوست، میهمان ششمین نشست با یاوران وحی است. با گذر بیش از ۱۲ سال از فعالیتش بالغ بر هزار قرآن‌آموز دارد و با برپایی دوره‌های تربیت معلم مهد و پیش‌دبستانی از سال ۸۶ تاکنون توانست ۳ هزار مربی در تهران، کرج، ملارد و شهریار، سمنان، فاروج و خراسان شمالی برگزار کند و در کنار آن نیز در زمینه برگزاری دوره‌هایی ویژه اوقات فراغت و همچنین مسابقات با ادارات آموزش و پرورش، هلال احمر، بسیج و سپاه پاسداران و کمیته امداد فعالیت دارد.
۷- هفتمین نشست با یاوران وحی با معرفی مؤسسه بیتالقرآن با حضور محمدرضا عابدی، مدیر این مؤسسه همراه بود. بیش از ۲۱ سال از فعالیت این مؤسسه گذشته است و بنا بر اذعان عابدی « بیش از ۱۵ هزار نفر از ابتدای فعالیت مؤسسه تا کنون تربیت یافته است که بعضا نیز به عنوان چهره‌های قرآنی موفق در جامعه هستند. اما باید اذعان کرد از ضعف بیتالقرآن این است که قرآن‌آموزان را به خوبی در مؤسسه جذب میکند که بعضاً آغاز فعالیتشان با بیتالقرآن است اما در نگهداری خروجی‌هایمان کمی ضعیف هستم به عبارت دیگر هنگامی که قرآن‌آموزان به مقطع سنی جوانی می‌رسند ناخواسته از بدنه مؤسسه به دلیل اینکه دوره‌های مؤسسه تنها تا آن مقطع است، جدا می‌شوند و مثلاً جذب میقات‌القرآن‌ها و سایر مؤسسات قرآنی می‌شود».
۸- مجمع قرآنی سلیم با مدیریت مهدی سیفی، میهمان هشتمین نشست از این سلسله نشست بوده است. مجمعی که با شعار حفظ قرآن، وسیله‌ای برای رسیدن به زندگی و اخلاق قرآنی، فعالیتش را انجم می‌دهد تا قرآن تنها در ظاهر زندگی مردم باقی نماند بلکه از آموزه‌های آن در بطن زندگی نیز استفاده کنند و سعی در نهادینه کردن آن داشته باشند.
۹- نهمین نشست با یاوران وحی به معرفی مؤسسه قرآن عترت مکتب نرگس رباط کریم به مدیریت زهرا درخشانی انجام شد. مرکزی که دوره‌های تربیت مربی را در کنار دوره‌های آموزش عمومی و براساس تعداد مخاطبان برگزار میکند اما رویکرد اصلی فعالیت ترویج سبک زندگی اسلامی است.
۱۰- دهمین نشست از سلسله نشستهای با یاوران وحی به مؤسسه قرآنی سدرهالمنتهی تهران با مدیریت حمیده رهروشرع، اختصاص پیدا کرد . مؤسسه‌ای که مهم‌ترین انگیزه مؤسس آن «بهره‌وری دیگران از لذت چشیدن شناخت واقعی اسلام بیان شد. بنابر این در این مؤسسه، سعی شده است بر روی شناخت و معارف قرآنی به ویژه مباحث قرآنی و سیره معصومین و اهل‌‌بیت(ع) و قصص قرآنی متمرکز شود و لذا بر روی برگزاری دوره‌های ترجمه و سپس تفسیر و تدبر آیات قرآن از گروه سنی چهار سال تمام به بالا اقدام شد، البته تمام این کارها در کنار برگزاری دوره‌های آموزش عمومی قرآن در این مؤسسه انجام می‌شود.
۱۱- معرفی فعالیت‌ها و عملکرد ۴۹ ساله کانون آموزش قرآن واقع در خیابان وحدت اسلامی تهران در یازدهمین سلسله نشست با یاوران وحی، موضوعی بود که به آن پرداخت. این مؤسسه با مدیریت مجتبی وزیری اداره می‌شود و دارای ۹ شعبه در تهران و کرج در محله‌های جوادیه، نازی‌آباد و ... است. این مؤسسه زمانی جمعیتی حدود سه هزار نفری، قرآن‌آموزان داشت، اما در حال حاضر به دلیل افت تبلیغات قرآنی در مقابل سایر تبلیغات فرهنگی و ورزشی، نتیجه‌ای جز رکود را در پی ندارد و تعداد قرآن‌آموزان این مجموعه به مانند دیگر مؤسسات قرآنی کاهش یافته است.
این مؤسسه در سال ۷۴ موفق به اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌شود. همچنین کانون قرآن نیز دارای مقطع پیش‌دبستانی با مجوز از مکتب‌القرآن است تا در کنار توجه به قرآن آموزی بزرگسالان و نوجوانان و جوان به تربیت و پرورش خردسالان نیز توجه کند.
مهم‌ترین رویکرد مؤسسه برگزاری دوره‌های آموزشی احکام است به گونه‌ای که هرقرآن‌آموز پس از تعیین سطح باید ۱۰۰ واحد آموزشی شامل احکام در پنج سطح، خودآموز، آموزش حرکات، روخوانی، معنا، تفسیر قرآن، آموزش فن سخنوری و ... را سپری کند در کنار این مجموعه نیز صندوق قرض‌الحسنه‌ای با حمایت خیرین مشغول به فعالیت است تا به افراد نیازمند و واجد شرایط تسهیلات قرض‌الحسنه اعطا شود.
۱۲- معرفی فعالیت‌ها و عملکرد مؤسسه قرآنی بشیر البرز بامدیریت حمیده سلجوقی از دیگر مؤسساتی بود که در این نشست‌ها به آن پرداخته شد. این مؤسسه در سال ۱۳۹۱ موفق به کسب مجوز از اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شد و همواره در رأس فعالیت‌هایش توجه به برگزاری دوره‌های سبک زندگی و فرزند‌پروری از منظر قرآن و اهل بیت(ع) بود. بنا بر گفته مدیر این مؤسسه «توجه به رویکرد سبک زندگی اسلامی، بسیار مهم است، نباید از ظرفیت مؤسسات قرآنی غافل شویم زیرا دیگر آموزه‌های قرآنی مانند تجوید و روخوانی برای سبک زندگی است که باید روش‌مندانه زندگی کرد و در کاربرد زندگی به صورت عملی وارد شود».
۱۳- در سیزدهمین سلسله نشست به معرفی مؤسسه قرآنی ندای رحمت الهی البرز با مدیریت محسن دایی‌حسینی پرداخته شد. برگزاری دوره‌های تربیت معلم قرآن کودک، برپایی دوره سبک زندگی اسلامی، جشن‌های مذهبی در فضای بیرونی برای جذب حداکثری مخاطبان، در کنار دوره‌های آموزش عمومی و مقدماتی و انجم فعالیتهای دیگر به غیر از آموزش قرآن مانند ارائه خدمات سلامتی مانند تست قند و فشار خون از جمله فعالیتهای این مؤسسه است. بنابر گفته دایی حسینی « بهانه مؤسسه برای سنجش بینایی، تست قند خون و فشار خون تنها این است که مردم در کنار استفاده از این خدمات سلامتی، ارتباط‌گیری با اساتید قرآن انجام شود و شوق و اشتیاق یادگیری قرآن در آنها روشن شود». همچنین مؤسسه نیز همکاری‌هایی با سازمان بهزیستی و اداره‌کل آموزش و پرورش و ... دارد. این مؤسسه از خردادماه سال ۱۳۹۲ با کسب مجوز از معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در استان البرز به رسمیت شناخته شد.
۱۴- مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت امام رضا(ع) با مدیریت حاتم رجبی از دیگر مؤسساتیست که مخاطبان ایکنا بیش از پیش با آن آشنا شدند. مؤسسه‌ای که حدود ۲۵ سال از فعالیتش می‌گذرد و تواسنته با کمک‌های مردمی خود را سرپا نگه دارد و با درخواست‌هایی که داشته است توانسته ۲۲ شعبه منطقه‌ای و محلی در امامزادگان، مساجد و بعضاً نیز منازل خیران علاقه‌مند طبق استانداردها و اهدافی که دارد، برگزار کند.
۱۵- پانزدهمین نشست از سلسله نشستهای «با یاوران وحی» با معرفی عملکرد و فعالیتهای مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت هل أتی و با حضور نرگس صولتی، مدیر این مؤسسه و همتی، معاون آموزشی این مرکز اختصاص یافت. محوریت مؤسسه بر روی آموزش کودکان ۳ تا ۶ سال است که در تابستان، قشر نوجوان نیز در زمره قرآن‌آموزان این موسسه قرار می‌گیرند که در کنار آموزش قرآن و حفظ مفاهیم و احادیث و آموزش نماز، مهارت‌های دیگری چون زبان انگلیسی، نقاشی، مهارت‌های اجتماعی و هنری و ... براساس توانمندی قرآن‌آموزان، آموزش داده می‌شود.
این مجموعه که از سال ۸۰ توانست با اخذ مجوز، فعالیتش را رسمیت ببخشید به توسعه و گسترش فعالیتهای مؤسسه پرداخته شد چنانکه با سازمان‌ها وارگان‌های دیگر در زمینه ارائه آموزش به علاقه‌مندان در زمینه‌های ورزشی و هنری و تربیت مربی تعامل دارد. همچنین جمعیت اسلامی حضرت زهرا(س) در کنار مؤسسه فعال است که خیریه باران مهر را با توجه به بیماری‌های «ای بی» راه‌اندازی شده است که تندیس سازمان بیماری‌های نادر را هم دریافت کردند.
۱۶- آشنایی بیشتر با مؤسسه اسوه تهران به مدیریت زهرا بادی در شانزدهمین نشست با یاوران وحی اتفاق افتاد. مؤسسه‌ای که در کنار فعالیتهای آموزش عمومی و تخصصی قرآن، سعی کرده است تا با راه‌اندازی بخش‌ها و دوره‌های مورد نیاز روز جامعه چون مشاوره و اصلاح تغذیه و طب اسلامی، ماهنامه علمی ـ فرهنگی «اسوه» ، ورود در حوزه تألیف کتاب و مقالات چون جمع‌آوری دست‌نوشته‌ها و وصایا و زندگینامه این دو شهید «علی و رضا غیاثوندقیصری» و...، مهدکودک با محوریت قرآن، راه‌اندازی صندوق قرض‌الحسنه محلی با بیش از هزار عضو، راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی و ...به خود کفایی برسد
این مؤسسه در سال ۱۳۹۰ پس از طی کردن فرآیند اداری تأسیس مؤسسه توانست از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز فعالیتهای فرهنگی ـ قرآنی را دریافت و به عملکرد‌های مؤسسه رنگ و بوی رسمی ببخشد.
۱۷- در هفدهمین نشست به معرفی مؤسسه «طلیعه نور کوثر شهریار» با مدیریت مریم حسین‌لو پرداخته شد. این مؤسسه از سال ۸۰ و حدود ۱۶ سال پیش فعالیتش را با برپایی جلسات خانگی آغاز کرد و هنگامی که با استقبال دوستان و اطرافیان روبه‌رو شد، انگیزه‌ای برای تأسیس مؤسسه گرفت و سرانجام با اخذ مجوز از تبلیغات اسلامی شهریار از سال ۸۵ توانست به فعالیتش رنگ و بوی رسمی دهد. این مؤسسه از جمله مراکزیست که در کنار فعالیت‌هایش پیش‌دبستان و دبستان راه‌اندازی کرده است و پیش‌دبستانی و دبستانی قرآن با عنوان «نور کوثر» برای پسران و دختران را با هدف آشنایی بیشتر خردسالان با مباحث اعتقادی، دینی و تربیتی و به دلیل فقدان مکان ورزشی مناسب برای بانوان در سطح شهریار، اقدام به راه‌اندازی باشگاه ورزشی اسلامی نور کوثر راه‌اندازی کرده است.
۱۸- مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت کوثر مرتضی علی(ع) شهرستان بهارستانبا مدیریت حمیده گوهری از سال ۱۳۸۹ با هدف ترویج فرهنگ قرآنی و احکام اسلامی کار خود را آغاز کرد و موفق به پوشش آموزشی بیش از سه هزار قرآن‌آموز شده است. ما باید اذعان کرد بیشترین استقبال از دوره‌هایست که برای گروه سنی ۲۰ تا ۳۵ سال برگزار می‌شود. همچنین در کنار آن نیز کلاس‌های آموزشی نهضت سواد‌آموزی برای بانوان کم‌سواد نیز برپا می‌شود.
۱۹- نوزدهمین نشست از سلسله نشستهای با یاوران وحی با معرفی مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت ریّان تهران و با حضور مصطفی کلانکی، مدیر این مرکز مردم‌نهاد همراه بود. وی که به همت همسرش که از حافظان قرآن است تصمیم به راه‌اندازی مؤسسه میکند که پس از فعالیتهای جست و گریخته و برگزاری کلاس‌های آموزشی هفتگی، سرانجام در سال ۹۰ موفق به کسب مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌شود.
بنابر گفته کلانکی « تلاش کردیم به اندازه خود، با کمترین اتکا به حمایت دولتی و با حمایت خیران و دیگر علاقه‌مندان فعالیتمان را آغاز و ادامه دهیم. لذا سعی کردیم به اندازه توان در بحث تعلیم قرائت و مفاهیم قرآن به دیگران فعالیت کنیم». این مؤسسه از جمله مراکزیست که پیش‌دبستانی و دبستانی قرآنی غیردولتی با عنوان «ریان» راه‌اندازی کرده است.
۲۰- مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت تسنیم امام حسن مجتبی(ع)با مدیریت فرحناز زرین‌فر از دیگر مراکز مردم نهاد بود که در این نشست به بیان عملکرد آنها پرداخته شد. این مؤسسه در سال ۱۳۸۸، در اولین مرحله فاز رسمی کردن فعالیتهای خود، مجوزی از سوی وزارت تعاون تحت عنوان «شرکت تعاونی خدمات فرهنگی بانوان؛ فرهنگسرای علمی ـ قرآنی تسنیم » اخذ و به‌عنوان فرهنگسرای غیردولتی ثبت شد و سپس از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوزی به نام مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت تسنیم امام حسن مجتبی(ع) کسب کرد.
این مؤسسه با شعار «خانواده رحمانی» دوره‌هایی را از خردسالان تا بزرگسالان در نظر دارد که در کنار آن دوره‌های اقتصاد معنوی تسنیم(کسب و کار برگرفته از آیات قرآن)، طب معنوی تسنیم، برپایی نمایشگاه معنوی تسنیم، آموزش تحکیم بنیان خانواده، کار‌آفرینی و اشتغال‌زایی، برگزاری کارگاه‌های تخصصی در جهت سلامتی فکر، برگزاری کارگاه‌های تخصصی قرآن کریم در همه رشته‌ها و برگزاری کارگاه‌های تخصصی فرهنگی، هنری برگزار میکند.
۲۱- در بیست و یکمین نشست از این سلسله نشست فعالیتهای مؤسسه صاحب‌الزمان(عج) ازنا به مدیریت حجت‌الاسلام مهدی امیدیان تشریح شد. مؤسسه‌ای که از سال ۷۸فعالیتش آغاز می‌شود که پس از مراجعه برای ثبت، نهایتا در سال ۸۶ مجوز فعالیت از سازمان تبلیغات اسلامی اخذ کرده است.
این مؤسسه دوره‌هایی برای کودک چهارساله تا بزرگسالان با محوریت حفظ قرآن دارد. هر چند دوره‌های قرائت، مفاهیم و تفسیر و پیش‌دبستانی قرآنی در مؤسسه برپا می‌شود اما بنابر گفته امیدیان «سعی شده است تا نیازهایی که در میان مردم در سطح شهر در حیطه‌های تبلیغی و ترویجی، محافل انس با قرآن، مسابقات و جشنواره‌های قرآنی و ... است تا حدودی برطرف شود».
۲۲- عملکرد مؤسسه قرآنی دارالقرآن علمداران نور استان البرز با مدیریت مهدی مرادی دیگر جلسه این سلسله نشست. این مرکز مردمی فعالیتش را از فعالیتهای قرآنی در مسجد و پایگاه بسیج آغاز کرده است که همین امر منجر به تشکیل گروهی در قالب تشکیلات دارالقرآن شد و سرانجام در سال ۹۰ مجوزش را از ارشاد دریافت کرده است. ترویج عمومی آموزش‌های قرآن در کنار آموزش‌های تخصصی مهم‌ترین هدف مؤسسه است.
۲۳- نشستی از سلسله نشستهای با یاوران وحی با حضور حجت‌الاسلام محمدصادق حق‌شناس، مدیر مؤسسه قرآن‌پژوهان تهران اختصاص یافت.این مؤسسه از تشکل‌های قرآنیست که در زمینه حفظ قرآن ورود پیدا کرده است و از نخسیتن مرکز تخصصی حفظ کل قرآن در بخش دختران و پسران است به گونه‌ای که این مجموعه سال ۷۹، پس از ۱۵ سال فعالیت قرآنی از سال ۶۴، موفق به اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد.
بنابر گفته حق شناس کمر مؤسسه زمانی شکست که تخصیص بودجه‌ای که قولش را داده بودند عملیاتی نشد و پس از آن به سمت برگزاری طرح حفظ یکساله نرفتند « چند سال طول کشید تا فهمیدیم بودجههای قرآنی کشور عدد ناچیزی است و طی این مدت، رایزنی با حدود ۶۰ نماینده مجلس کردیم تا توانستیم برای نخستین بار ردیف بودجه مستقل برای مؤسسات قرآنی ایجاد کنیم. البته طی آن زمان مبلغ ناچیز و حدود ۶۰۰ میلیون تومان بود که از این رقم ۱۵۰ میلیون تومان را به‌دلیل طرح قرآنی و مدرسه قرآنی که داشتیم به مجموعه ما اختصاص دادند و سال دیگر نیز این ۶۰۰ میلیون را به چهار میلیارد تومان رساندیم که مصوب شد، یک و نیم میلیارد تومان برای مجموعه ما باشد. مدیر وقت مرکز قرآنی وزارت ارشاد، طرح و برنامه‌های قرآنی مؤسسات کشور را جمع‌آوری کردند و ما طرح‌های زیادی را ارائه کردیم، اما متاسفانه هنگامی که به بحث تخصیص بودجه رسید این بودجه را به ما ندادند که با کلی پیگیری ۱۸۰ میلیون تومان را دریافت کردیم.
طی سال ۸۵ و به امید دریافت این بودجه نزدیک به پنج هزار نفر در کل تهران در دوره حفظ مؤسسه ثبت نام کردند که حدود ۴۰۰ نفر برای حفظ یک ساله و یا دو ساله انتخاب شدند و هیچ شهریه‌ای از آنها اخذ نشد. آنها در ساختمان شش طبقه بسیار مجهز شروع به حفظ یک یا دوساله قرآن کردند در عین اینکه یک سال نیز از مدرسه مرخصی تحصیلی گرفته بودند، اما هنگامی که این بودجه را به مؤسسه ندادند، از آن سال کمر مؤسسه شکسته شد و هنوز بدهی آن سال‌ها با ما همراه است و اجاره آن سال ساختمان شش طبقه را هنوز به صاحب خانه که فرد خیری بود و در اختیار مجموعه قرار داده بود، پرداخت نکرده‌ایم».
۲۴ - نسرین زادمهر با مؤسسه شکوفه‌های انتظار تهران با حضور در نشستی به بیان عملکرد ودغدغه‌های خود پس از بیش از ۲۰ سال فعالیت تدریس پرداخت. فعالیت این مؤسسه با برگزاری دوره‌های روخوانی و روان‌خوانی برای خردسالان آغاز شد و سپس به سراغ دوره‌های حفظ رفتند و در ادامه دوره‌های تربیت مربی قرآن ویژه بانوان برگزار شد این امر در راستای یکی از اهداف مؤسسه در زمینه تربیت مربیان قرآنی متخصص و مجرب و اعزام آنها به دیگر مراکز متقاضی بود.
۲۵ - فعالیت‌ها و عملکرد مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت بیت‌النور استان البرز با حضور سیده‌منصوره معصومی‌اصل، تبیین شد. مؤسسه‌ای که در گام‌های اولیه تأسیس در مکان استیجاری بود و سپس با کمک ۷۰ بانوی خیر قرآنی که با اهدای طلا، پول و وسایل و جمع‌آوری ۱۵۰ میلیون، خریداری شد و در حال حاضر در فضایی به مساحت ۶۳۰ متر در حال خدمت‌رسانی است و به بیان بهتر، بانوان خانه‌دار بزرگترین حامی این مؤسسه هستند.
۲۶- بیست وششمین نشست از سلسله نشستهای با یاوران وحی با معرفی مؤسسه بحرالقرآن شهر قدس و با حضور نرگس کرمی، مدیر این مرکز برگزار شد. این مؤسسه از سال ۸۸ با اخذ مجوز از سازمان تبلیغات اسلامی فعالیتش را آغاز کرد و پس از گذشت چهار سال از فعالیت، شعبه‌ای دیگر در همان شهر قدس اما تحت نظارت اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان تأسیس کرده است. اصل راه‌اندازی این مؤسسه به منظور آموزش قرآن به خردسالان در فضایی با نشاط و شاد بوده است هرچند در کنار آن نیز دوره‌های آموزشی عمومی و تخصصی در گروه‌های مختلف سنی بانوان و آقایان و دختران و پسران چون روخوانی وروان‌خوانی، صوت و لحن، تفسیر و مفاهیم و حفظ و مهد و پیش‌دبستانی برگزار می‌شود و حتی در مهد قرآن نیز سرفصل‌های آموزشی و واحدکارهای مختلف با رنگ و بوی قرآنی به نونهالان آموزش داده می‌شود.
۲۷- رضوان سهرابی،مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت کوثر شهرستان لردگان با حضور در استودیو مبین ایکنا به معرفی عملکرد‌های این مؤسسه پرداخته است. این مؤسسه به عنوان نخستین مرکز قرآنی ـ مردمی در شهرستان لردگان است که فعالیتش را از سال ۸۶ به صورت رسمی آغاز کرد. این مؤسسه در ابتدا بر روی آموزش بانوان توانمند به تدریس قرآن سرمایه‌گذاری کرده است تا پس از آموزش قواعد و نکات آموزشی به روستاهای اطراف اعزام شوند.
برگزاری دوره‌های آموزشی مانند روخوانی، روان‌خوانی، تصحیح نماز، فصیح‌خوانی، مفاهیم، آشپزی، خطاطی و هنری و برپایی کارگاه‌های آموزشی برای افراد ۶ تا ۶۰ سال از دیگر طرح‌های این مؤسسه است. البته این مؤسسه به دنبال ارتقای فعالیت‌هایش از سازمان تبلیغات اسلامی مجوز تأسیس مرکز پیش‌دبستانی و مهد قرآن کریم را دریافت کرد. همچنین سالن ثارالله دفتر امام جمعه شهرستان لردگان به فعالیتهای فرهنگی و آموزشی اختصاص یافت و همچنین در طبقه دوم ساختمان حوزه علمیه بانوان، مرکز پیش‌دبستانی راه‌اندازی شده است که مورد استقبال نیز قرار گرفته است.
۲۸- بیست و هشتمین نشست با یاوران وحی با حضور زرین‌تاج مولایی، مدیر مؤسسه سرچشمه نور شهر قدس همراه بود. مولایی از سال ۸۳ با راه‌اندازی جلسات قرآن در خانه‌ها و سپس در مساجد و حسینیه‌ها، فعالیت مؤسسه را به صورت غیررسمی آغاز کرده است و سپس در سال ۹۰ با اخذ مجوز از اداره تبلیغات اسلامی، به فعالیت مؤسسه رسمیت بخشیده است. مؤسسه دارای شعبه‌ای از سوی سازمان اوقاف و امور خیریه با عنوان «حافظان وحی» است که با محوریت حفظ قرآن فعالیت میکند.
۲۹- بیست و نهمین نشست از سلسله نشستهای با یاوارن وحی با حضور سیده‌بهناز موسوی، مدیر مؤسسه فرشتگان سماء شهر قدس همراه بود. این مؤسسه دوره‌هایی ویژه خردسالان چون مهد قرآن، آموزش الفبای قرآنی، حفظ تخصصی، حفظ آیات موضوعی و آموزش آیات به زبان انگلیسی و دوره‌هایی نیز برای بزرگسالان چون روخوانی، روان‌خوانی، تجوید، کارگاه آموزشی با محور قرآن برای خانواده‌ها، برپایی دوره‌های تربیت مربی قرآن، دوره‌های مبلغان و ... با حضور قریب به ۳۰۰ قرآن‌آموز برپا میکند. همچنین برخی از این طرح‌ها نیز با همکاری با جهاد دانشگاهی و سازمان بهزیستی برگراز می‌شود.
۳۰- روند تأسیس مؤسسه، اهداف، برنامه‌های مؤسسه ریحانه‌النبی(س) سبزدشت شهرستان بهارستان با حضور زهرا جعفری بیان شد این مؤسسه فعالیتش را به صورت رسمی از سال ۱۳۸۴ با سازمان تبلیغات اسلامی آغاز کرد. این مؤسسه علاوه بر دوره‌های آموزش عمومی، تخصصی، اقدام به برگزاری دوره آموزشی ویژه بانوان قرآن مداح و همچنین تأسیس خیریه به منظور کمک‌رسانی به نیازمندان کرده است.
۳۱- فعالیتهای مؤسسه یاران شهید نواب صفوی با حضور محمود زال‌نژاد، مدیر این مؤسسه تبیین شد. این مؤسسه که دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است با یاد شهدای فدائیان اسلام چه پیش از انقلاب چون شهید نواب صفوی و شهیدان واحدی و سیدحسین امامی و چه شهدای پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با رویکرد ترویج فرهنگ قرآنی در زمینه‌هایی چون برپایی دوره‌های تخصصی و تربیت مربی و همچنین برگزاری برنامه‌های مناسبتی و ... فعالیت میکند.
۳۲- سی و دومین نشست از سلسله نشستهای «با یاوران وحی» به معرفی فعالیت‌ها و عملکرد مؤسسه «سرای نیکان» با حضور ناهید معماری پرداخته شد. مؤسسه‌ای که در سال ۹۱ با کسب مجوز رسمی از سوی اداره تبلیغات اسلامی فعالیتش را آغاز کرده است و در حال حاضر در مکانی در جوار مسجد فیروزآبادی شهرری فعالیت میکند. اما این مؤسسه از معدود مراکز مردمی است که به دلیل همجواری با مسجد از فضای آن استفاده کرده است، به گونه‌ای که بسیاری از فعالیتهای آموزشی ـ فرهنگی و حتی آشنایی با آداب نماز در مسجد به کودکان آموزش داده می‌شود.
۳۳- سی‌وسومین نشست از سلسله نشستهای «با یاوران وحی» با معرفی مؤسسه قرآنی ـ فرهنگی فهیم تهران به مدیریت فاطمه حسینی همراه بود. وی دبیر دروس دینی و از بازنشستگان آموزش و پرورش است و پس از پایان خدمتش با اخذ مجوز از سازمان تبلیغات اسلامی به راه‌اندازی مؤسسه‌ای در شرق تهران(محله نارمک) اقدام کرده است. این مؤسسه از مؤسسات خودکفاست چراکه کلاس‌های جانبی چون چرتکه، اسکیت، ریاضیات و ... را با وجود پرهزینه بودن، برپا میکند. همچنین دارای پیش دبستانی و دبستان دور اول نیز است.
۳۴- مؤسسه تسنیم وحی گیلان با مدیریت امیرحجت مرادی دیگر تشکل قرآنی بود که در سلسله نشست با یاوران وحی به معرفی آن پرداخته شد. مؤسسه‌ای که با اخذ مجوز از سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال ۱۳۹۰ فعالیتش را آغاز کرده است که طی برنامه‌ریزی ۱۵ساله تا افق ۱۴۰۴، فعالیت و عملکرد این تشکل مردمی را در حوزه‌های آموزشی، پژوهشی، رسانه، نشر آثار مکتوب، مشاوره و هنر و ... تبیین کرده‌اند که طی هر سال این فرآیند، بازبینی می‌شود.
۳۵- روند تأسیس و فعالیت و دغدغه‌های مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت الزهرا(س) با حضور ابوالفضل روزبهانی بیان شد. روزبهانی در سال ۱۳۸۰ با توجه به درخواستی که از سوی متقاضیان برای فراگیری علم قرائت قرآن در مجموعه فرهنگی بود، کلاس قرآنی با عنایت به حضرت زهرا(س) برپا کرد و لذا این کلاس را حضرت زهرا(س) نام نهاد و پس از تبدیل این کلاس به مؤسسه و اخذ مجوز این نام را برای آن برگزید و در حال حاضر این مؤسسه دارای دو شعبه یکی در شمال شرق تهران و دیگری در شهرستان بهارستان است.
۳۶- نشستی از سلسله‌نشست‌های «با یاوران وحی» با حضور سعید حاجیان، مدیر مؤسسه قرآنی ـ فرهنگی سدید تهران همراه بود. وی که از حافظان و قاریان و مدرسان قرآن کشورمان است از جمله اساتیدیست که برای رسمیت بخشیدن به جلسه قرآنش،اقدام به تأسیس مؤسسه میکند، مؤسسه‌ای که در سال ۹۴ و پس از طی کردن فرآیند اداری از اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، موفق به اخذ مجوز می‌شود. البته باید گفت دوره‌های مؤسسه سدید تهران ویژه آقایان است، جلساتی که با رویکرد «نخبه‌پروری» و تربیت قاری و حافظ در کنار یکدیگر دنبال می‌شود.
۳۷- بنیاد فرهنگی قرآن و عترت امیرالمؤمنین(ع) شهرستان ابرکوه از جمله مؤسسات فعال استان یزد که تقریباً بیش از ۲۰ سال از فعالیت غیررسمی و رسمی آن می‌گذرد و با مدیریت مجتبی عزیزی اداره می‌شود. این مؤسسه در روز شهادت مولای متقیان حضرت علی(ع) در رمضان‌المبارک سال ۱۳۷۳ با مجوز دبیرخانه رسیدگی به امور مراکز فرهنگی ارشاد تأسیس شد و بنابر گفته عزیزی «پیش ازاینکه فعالیت مؤسسه جنبه رسمیت بیابد در قالب کلاس قرآن، فعالیت می‌کرد و سرانجام طی تعاملی که با حوزه علمیه حضرت ولی‌عصر(عج) ابرکوه برقرار کردیم، مقرر شد که پنج‌شنبه‌ها که کلاس‌های حوزه تعطیل می‌شود، در نوبت عصر کلاس‌های قرآن ویژه بانوان تشکیل شود. همچنین در صبح جمعه نیز کلاس‌های آقایان را تشکیل می‌دادیم».
اما پس از استقبال از فعالیت‌ها، به دنبال تأسیس مؤسسه می‌روند. در ابتدا نیز این مؤسسه با عنوان دارالقرآن امیرالمؤمنین فعالیت می‌کرد و میان مردم شناخته می‌شد و سپس اسمش به مهد قرآن تغییر کرد اما از سال ۱۳۸۶ با اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز با عنوان بنیاد فرهنگی قرآن و عترت امیرالمؤمنین(ع) فعالیتش را رسمیت داد.
۳۸- سی و هشتمین نشست با یاوران وحی به معرفی مؤسسه حافظان کلام وحی همدان با مدیریت فاطمه نورمحمدی پرداخته شد. وی نیز از فرآیند طولانی مدت اخذ مجوز گلایه‌مند بوده است و از جمله مراکز قرآنی ـ مردمی است که از سال ۱۳۸۵ فعالیتش را به صورت غیر رسمی آغاز کرد، اما نهایتا پس از چند سال پیگیری برای دریافت مجوز و گذراندن فرآیند بورکراسی اداری در سال ۱۳۹۰ موفق به اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌شود.
نورمحمدی با اشاره به اینکه استقبال از فعالیتهای قرآنی کمرنگ و کمرنگ‌تر شده است، راه جذب آنها را به ویژه در بخش خردسالان، راه‌های تشویقی می‌داند و یا عدم اخذ شهریه از قرآن‌آموزان مناطق کم برخوردار که متأسفانه حمایت‌های دستگاه‌ها و نهادهای متولی امور قرآن، کم شده است.
این مؤسسه دارای پیش‌دبستانی قرآنی با رویکرد حفظ مفهومی نیز است که رویکرد آنها حفظ سوره‌های کوچک قرآن در کنار آموزش مفاهیم، شعر و قصص قرآنی ویژه خردسالان چهار تا شش سال است.
۳۹- فعالیت‌ها و عملکرد مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت کریمه آل رسول(س) با ۲۰ شعبه آموزشی در سه استان در علی‌آباد(۳ شعبه)، فاضل‌آباد، مزرعه کتول، گرگان(۳ شعبه)، دارکلاته، قرق، تقی‌آباد(۲ شعبه)، برفتان، سنگدوین، کلاله، گنبد، میغان، شاهرود و قم(۲ شعبه)به مدیریت حجت‌الاسلام ابوالفضل حکیمی در سی ونهمین نشست با یاوران وحی بررسی شد. این مؤسسه با ا هدف ترویج فرهنگ قرآن کریم و برگزاری دوره‌های تخصصی تربیت مربی قرآن در رشته‌های حفظ، قرائت، صوت و لحن و مفاهیم قرآن فعالیتش را انجام می‌دهد.
۴۰- مؤسسه قرآنی ـ فرهنگی اهل‌الکساء استان البرز، از تشکل‌های مردمی بود که در چهلمین نشست از سلسله نشستهای با یاوران وحی به آن پرداخته شد. این مؤسسه از سال ۱۳۹۳ با کسب مجوز از سوی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، اداره تبلیغات اسلامی، کار خود را آغاز کرده است، این مؤسسه در امر ترویج فرهنگ قرآن کریم و توسعه کلام خدا در میان آحاد مردم برنامه‌ریزی و با آموزش رشته‌های عمومی و تخصصی برای خردسالان چهار تا شش سال، نوجوانان و جوانان به منظور تربیت نسل قرآنی فعالیت میکند.
تشکیل بزرگترین گروه هم‌خوانی بانوان و برگزاری محافل و مسابقات از فعالیتهای چشمگیرمؤسسه طی این سال‌ها بوده که در کنار دوره‌های آموزشی مؤسسه می‌درخشد.
مؤسسه قرآنی اهل‌الکساء با همت اکرم غلامی از فعالان و قاری قرآن کریم با هدف تربیت نیروهای قرآنی در استان البرز پا به عرصه قرآنی گذاشت.
نگاهی به مطالبات مدیران مؤسسات قرآنی؛
۱. فعال کردن خیرین قرآنی و ترویج فرهنگ وقف قرآنی
۲. خودکفا کردن مؤسسات برای کاهش وابستگی آنان به مراکز دولتی و
۳. عملکرد بزرگترین مبلّغ کار است بنابراین باید همواره جذابیت در کارها مد نظر داشت.
۴. تعامل و همکاری مؤسسات با یکدیگر لازم است. زیرا ضعف و تفرقه میان تعامل مؤسسات قرآنی موجود است با وجود اینکه اگر باهم باشیم هم‌افزایی ایجاد می‌شود.
۵. حمایت مسئولان و دستگاه‌های دولتی آنطور که باید از مؤسسات و تشکل‌های قرآنی انجام نگرفته است.
۶. وظیفه اصلی مؤسسات قرآنی فهمیدن تفسیر و تدبر در آیات قرآن است نه تنها تربیت حافظ قرآن
۷. مکانی برای فعالیت مؤسسات قرآنی در نظر گرفته شود تا از پرداخت هزینه‌های سنگین اجاره‌بها رها شوند.
۸. اتحادیه‌ها وظایف ذاتی خود را انجام دهند.
۹. مسئولان تا دغدغه نداشته باشند، نمی‌توانند مشکلات را حل کنند.
۱۰. مؤسسات به فعالیتهای قرآنی به صورت منسجم بپردازند.
۱۱. مسئولان و دولتمردان و دست‌اندرکاران شعار «قرآن» ندهند.
۱۲. اتحادیه در قبال هم‌پوشانی و هم‌افزایی بین مؤسسات وظیفه دارد.
۱۳. گر قرار است حمایتی از مؤسسات شود چرا همیشه از چند مؤسسه انجام می‌شود؟
۱۴. توجه به بیمه فعالان قرآنی ضروری است.
۱۵. مؤسسات قرآنی برای سیستم اجرایی مشکل نیستند بلکه یک راه‌حل و فرصت هستند.
۱۶. حمایت‌ها باید واقع‌بینانه و همراه با عدالت انجام گیرد.
۱۷. پرهیز از کارها و فعالیتهای کلیشه‌ای و ارائه آمار و ارقام.
۱۸. اگر مؤسسات بتوانند درآمدزایی داشته باشد و منابع مالی خود را تأمین کنند، بار سنگینی را از دوش مسئولان ذی‌ربط برمی‌دارند.
۱۹. هدف فعالیت مؤسسات قرآنی، نباید فدای بحث‌های مالی شود.
۲۰. مؤسسات قرآنی قرآن را سر سفره تمام خانواده‌های ایرانی بیاورند.
۲۱. دریافت شهریه هرچند اندک برای بقای مؤسسه و جذب قرآن‌آموزان با کمترین هزینه
۲۲. مؤسسات قرآنی نیازمند حمایت مراکز و دستگاه‌هایی هستند که از دولت بودجههای فرهنگی دریافت می‌کنند و اگر حمایت‌های آنها نباشند، خیلی از مؤسسات با توجه به مشکلات اقتصادی موجود رو به تعطیلی خواهند رفت.
نتیجه؛
نمی‌شود از اقدامات مثمر ثمری که جهت ساماندهی مؤسسات قرآنی، انجام شده است، چشم پوشید اما در این حمایت‌ها رفته رفته در بخش قرآنی کمرنگ و کمرنگ تر می‌شود به ویژه در بخش مردمی فعالیتهای قرآنی و مؤسسات قرآنی که به صورت خودجوش و صرفا از روی علاقه به ترویج و توسعه فعالیتهای قرآنی راه‌اندازی شده‌اند.
شاید وعده‌ها و حرف‌هایی که دولتمردان و مسئولان امر در زمینه قرآن می‌دهند، تنها در حد شعار باقی مانده است و به درصد کم آن عمل کرده‌اند و این امر موجب دلسردی برخی از مؤسسات قرآنی از این بی‌توجهی و بعضا تغییر رویکرد فعالیت آنها و یا گرایش آنها به فعالیت‌هایی دارای آورده بهتر اقتصادی شده است و بعضا نیز تعطیل شده‌اند.
اما در این میان مؤسسات قرآنی می‌توانند با همدلی و همراهی با یکدیگر از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های همدیگر استفاده کنند و نقاط ضعفشان را تقویت و نقاط قوت را ارتقا دهند و از سوی دیگر می‌توانند با همفکری به اجرای طرح‌ها و انجام فعالیتهای کیفی بهتر بپردازند و شرایط بهتری را برای فعالیتشان فراهم کنند. از سوی دیگر نیز نباید از عملکرد اتحادیه‌ها در این زمینه فروگذار بود. اتحادیه‌ها باید به وظایف ذاتی خود عمل کنند چرا که مؤسسات قرآنی به عنوان نهاد بالادستی به آنها نگاه می‌کنند که باید به نقش پشتوانه بودن و حمایتی خود و همچنین پیگیری حق و حقوق مؤسسات قرآنی تلاش کنند.
نکته مهم در زمینه فعالیت مؤسسات قرآنی اینست که مدیران تشکل‌های مردمی که به صورت خودجوش در این عرصه گام نهاده‌اند همواره ثابت قدم بوده و هدف، رویکرد و محوریت فعالیتشان را گم نکنند و به دلیل چشم داشت و انتظار حمایت‌های دولتی از فعالیتشان غافل نشوند و همواره به دنبال طرح‌ها و ایده‌های نو، جدبد و جذاب برای جذب علاقه‌مندان به این عرصه باشند به گونه‌ای که به معنای واقعی کلمه سعی در ترویج آموزه‌های قرآنی، سبک زندگی قرآنی و همچنین عمل به آیات کلام وحی در بطن و متن جامعه و خانواده‌ها داشته باشند و سعی کنند با راه‌هایی که به خودکفایی و درآمدزایی مؤسسه بی‌انجامد، بی‌اندیشند.
برگزاری نشستهای ی با عناوین مختلف چون «با یاوران وحی» که به معرفی مؤسسات قرآنی سراسر کشور می‌پردازد از سوی هر رسانه نه صرف قرآنی، می‌تواند موجب توجه و دلگرمی این بخش باشد و انگیزه آنها را ارتقا دهد که فعالیت آنها دیده می‌شود و با این فراز و فرودها عقب نشینی نکنند و همواره با گام‌های استوار و کفش‌های آهنین به راه خود ادامه دهند تا به اهداف، برنامه‌ها و چشم‌اندازی‌هایی که تررسیم کرده‌اند دست یابند.
یادآور می‌شود، خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از معرفی مؤسسات و تشکل‌های قرآنی سراسر کشور، بیان رویکرد و محوریت فعالیت‌هاو آشنایی بیشتر مخاطبان با آنها استقبال میکند. همچنین ایکنا در خیابان انقلاب، خیابان قدس، خیابان بزرگمهر، پلاک ۸۵ قرار دارد.
نظر شما :